اهميت اقتصادی پروژه تاپی در افغانستان و منطقه

خرید و فروش انرژی یکی از مسایل مهم جهان امروز است .درین میان خیلی از کشورها نقش تأمین کننده دارند و ترکمنستان یکی از مهمترین این کشورهاست. پیمان انتقال گاز ترکمنستان توسط لوله از طریق خاک افغانستان به پاکستان و هند یکی از بزرگترین پروژه های اقتصادی در سطح منطقه است. این پروژه هنگفت میلیاردها دالری که به کمک بانک توسعه آسیایی تطبیق میشود 30 سال عمر خواهد داشت، افغانستان، پاکستان و هند از مستفید شوندگان گاز ترکمنستان به مقادیر مختلف در طی این مدت خواهند بود.
سال 1993 میلادی برای اولین بار طرح انتقال گاز از آسیای میانه به هند ازطریق لوله 1675 کیلومتری، مطرح شد و در سال 2002 میلادی بانک توسعه آسیایی مسئولیت تمویل مالی و تخنیکی آن را پذیرفت.
بالاخره پس از سالها تلاش و رفت و آمد های زیاد سیاسی و تجارتی، اخذ کنفرانس های متعدد میان کشورهای ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند مسوده موافقتنامه میان کشورهای متذکره مبنی بر انتقال گاز از ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند آماده شد و طی کنفرانسی، این توافقنامه به داخل یک مقدمه و 11 ماده توسط رؤسای جمهوری ترکمنستان- افغانستان- پاکستان و وزیر نفت و گاز هند به روز 11 ماه دسمبر سال 2010 میلادی در شهر عشق آباد به امضا رسید، که مدت آن تا سال 2045 میلادی نافذ است طول مدت احداث این خط لوله 2 سال را در بر خواهد گرفت.
این خط لوله 1420 میلیمتری قادر خواهد بود که سالانه 33 میلیارد متر مکعب گاز را منتقل کند و هزينه احداث اين خط لوله هفت میلیارد دالر بر آورد شده است که طی 30 سال عمر این قرارداد الی 5.11 میلیارد متر مکعب گاز تصدی افغان گاز از آن استفاده کرده میتواند. افغانستان سالانه ۴۰۰ میلیون دالر ازعبور خط لوله‌ی گاز ترکمنستان از خاک این کشور درآمد خواهد داشت.
پروژه تاپی، بی هیچ تردیدی فرصت های بی نظیری را برای توسعه و تقویت همکاری های منطقه‌ای فراهم می آورد. این همکاری‌ها می تواند به بهبود اوضاع اقتصادی و امنیتی کل منطقه کمک کند. پروژه تاپی از جمله پروژه های حیاتی در بخش اقتصادی است که در تأمین ثبات در افغانستان و منطقه تاثیرات ارزنده خواهد داشت. در اينكه در افغانستان ظرفيت هاي بي بديل براي تقويت همكاري‌ها و سهم گيري كشورهاي منطقه در توسعه افغانستان وجود دارد. انتقال انرژي منابع غنی در آسیای مرکزی از طريق افغانستان به جنوب آسيا و همين طور رونق ترانزيت و دست يابي كشورهاي آسياي مركزي و شمال آسيا به بازارهاي جنوب و بالعكس از طريق افغانستان؛ به رشد و شكوفايي اقتصاد منطقه كمك فوق العاده‌اي خواهد نمود.
از مزایای دیگر این خط این است که علاوه بر اینکه کشورهای منطقه و ذیدخل در این قضیه مجبور اند به مناقع خود توجه نمایند، افغانستان در بازی های منطقه‌ای و بین المللی صاحب یک کارت بازی و منبع قدرت آفرین می شود. عبور این خط لوله گاز از افغانستان باعث خواهد شد که افغانستان همچنان به عنوان مدار ارتباطی کشورها در عرصه نظام بین الملل جایگاه خود را پیدا کند. عبور لوله گاز ترکمنستان از مسیر افغانستان در کنار از اینکه یک مساله اقتصادی است، یک امر سیاسی نیز می‌تواند باشد. این پروژه هم برای جامعه جهانی، هم برای کشورهای منطقه و هم برای امارت اسلامی افغانستان یک کارت بازی است.
امارت اسلامی افغانستان با یک برخورد مسئولانه، عینی و واقعی برای منافع مردم افغانستان کار عملی این پروژه را آغاز کرده است. تجربه سیاسی افغانستان نشان می دهد که افغانستان همواره قربانی بازی‌های کلان منطقه‌ای و بین المللی بوده است. و شروع پروژه تاپی آسیب‌پذیری امارت اسلامی را از ناحیه بازی‌های کلان منطقه‌ای و جهانی کاهش می‌دهد. به علت گره خوردن منافع کشورهای منطقه از طریق این خط لوله گاز زمینه همکاری، هماهنگی و همسویی میان امارت اسلامی افغانستان و منطقه نیز به خوبی فراهم می گردد.
نویسنده: حسن حسین یار